Οικοσυστήματα και περιοχές που βρίσκονται κοντά σε σημείο καμπής, είναι τα παγόβουνα της Γροιλανδίας και της Δυτικής Ανταρκτικής, οι περιοχές μόνιμου πάγου και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι παγκοσμίως!
Κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα έχουν ήδη συμβεί εξαιρετικά και δυνητικά μη αναστρέψιμες μεταβολές στον κόσμο. Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει ήδη φτάσει περίπου τους 1,2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, σπουδαία οικοσυστήματα της Γης, όπως αυτό του Αμαζονίου δέχονται τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, ενώ στην Ανταρκτική παρατηρείται υποχώρηση περιοχών μόνιμου πάγου. Με αφορμή αυτές τις ακραίες κλιματικές συνθήκες καθώς και γεγονότα που συνέβησαν, όπως τα τεράστια κύματα καύσωνα που έπληξαν τις χώρες της Μεσογείου και το μεγαλύτερο μέρος της Ασίας και του υπέρογκου αριθμού δασικών πυρκαγιών στις 6 Δεκεμβρίου 2023 στο πλαίσιο της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα (COP28) παρουσιάστηκε η έκθεση για τα παγκόσμια σημεία καμπής ( Global Tripping Points). Αποτελεί μια αξιολόγηση των κινδύνων και των δυνατοτήτων των σημείων καμπής, θετικών και αρνητικών, που αφορούν το περιβάλλον, τα οικοσυστήματα και την κοινωνία.
Ο όρος «σημεία καμπής» χρησιμοποιήθηκε από τους επιστήμονες που εργάστηκαν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα προκειμένου να περιγράψουν με τον βέλτιστο τρόπο το φαινόμενο που συμβαίνει όταν μια μικρή αλλαγή επιφέρει μεγάλη διαφορά σε ένα ήδη επιβαρυμένο σύστημα. Οι περιβαλλοντικές πιέσεις δηλαδή, θα μπορούσαν να γίνουν τόσο σοβαρές, ώστε τα ευάλωτα συστήματα να οδηγηθούν σε απότομες ή και μη ανατρέψιμες αλλαγές, σαν τη σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι.
Ενδεικτικά στην έκθεση αναφέρονται οικοσυστήματα και περιοχές που βρίσκονται κοντά σε σημείο καμπής, όπως είναι τα παγόβουνα της Γροιλανδίας και της Δυτικής Ανταρκτικής, οι περιοχές μόνιμου πάγου και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι παγκοσμίως. Στη συνέχεια, στην έκθεση τονίζει ότι τα σημεία καμπής αντιπροσωπεύουν απειλές που μπορεί να συμβούν τα επόμενα χρόνια και μάλιστα σε χαμηλότερα επίπεδα υπερθέρμανσης. Η υπέρβαση ενός σημείου καμπής μπορεί να προκαλέσει μια αλυσιδωτή αντίδραση από μια σειρά μη διαχειρίσιμων επιπτώσεων, γεγονός που προβάλλει τη σοβαρότητα της κλιματικής κρίσης που κάποιες φορές δεν γίνεται αντιληπτή.
Στην έκθεση επίσης, υπογραμμίζεται ότι οι κυβερνήσεις παγκοσμίως πρέπει να αναλάβουν ουσιαστική δράση για την αντιμετώπιση των διαφορετικών κινητήριων δυνάμεων που επιβαρύνουν τα συστήματα που δέχονται περιβαλλοντικές πιέσεις και να τεθούν ως προτεραιότητα. Ακόμα όμως και με παγκόσμια ενεργοποίηση ορισμένα σημεία καμπής του γήινου συστήματος μπορεί να είναι αναπόφευκτο να συμβούν. Σημαντικό κρίνεται η στροφή προς τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενεργοποίηση θετικών σημείων καμπής, όπως για παράδειγμα η υιοθέτηση των ηλεκτρικών οχημάτων ως κυρίαρχη μορφή μεταφοράς. Η αντιμετώπιση της απειλής που προβάλλει η κλιματική κρίση πρέπει να γίνει άμεσα, αλλά να συνοδεύεται με βαθιά κατανόηση των απειλών και των ευκαιριών των σημείων καμπής. Πολλοί ακτιβιστές και επιστήμονες μάλιστα υποστηρίζουν ότι η επιτυχία της διεθνούς διάσκεψης COP28 θα κριθεί από τη σύναψη μιας ουσιαστικής συμφωνίας για το κλίμα.
Leave a Comment