Η ραγδαία ανάπτυξη των μεγάλων χερσαίων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα, ως μέρος στρατηγικών δράσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τις επιπτώσεις τους στο τοπίο και τις τοπικές κοινωνίες. Στο άρθρο του Δρ. Ευάγγελου Παυλή, Επίκουρου Καθηγητή στο Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, που δημοσιεύτηκε στο Climatebook.gr, αναλύονται οι πολυδιάστατες συνέπειες αυτών των έργων και προτείνονται κατευθύνσεις για μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση στην ενεργειακή μετάβαση.
Με τον όρο «τοπίο» δεν εννοείται απλώς το φυσικό ή αισθητικό υπόβαθρο, αλλά εμπεριέχει οικολογική, κοινωνική, πολιτισμική και συναισθηματική διάσταση. Η εγκατάσταση βιομηχανικών αιολικών πάρκων επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε αυτό το πολυδιάστατο πλαίσιο, επηρεάζοντας την ταυτότητα και την κληρονομιά των περιοχών.
Η κατασκευή μεγάλων αιολικών πάρκων απαιτεί εκτεταμένες τεχνικές επεμβάσεις, (π.χ. εκσκαφές, εγκαταστάσεις, διάνοιξη οδικών δικτύων) που αλλοιώνουν το φυσικό τοπίο. Αυτές οι αλλαγές προκαλούν αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες ανησυχούν για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και σε ένα βαθμό απώλεια της πολιτισμικής τους ταυτότητας.
Η αντίσταση στην εγκατάσταση μεγάλων αιολικών πάρκων εκφράζεται μέσω δράσεων της τοπικής κοινότητας, που αναδεικνύει την ανάγκη για προστασία του τοπίου ως κοινό αγαθό και διεκδικεί τη συμμετοχή της στη λήψη αποφάσεων και την προάσπιση της πολιτισμικής και φυσικής τους κληρονομιάς. Σε αυτό το πλαίσιο προκύπτουν κρίσιμα ερωτήματα, όπως αν μπορούν τα περιβαλλοντικά οφέλη της «καθαρής» ενέργειας να δικαιολογήσουν την υποβάθμιση φυσικών και πολιτισμικών πόρων. Παράλληλα, τίθενται ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ο Δρ. Παυλής στο άρθρο του, με τίτλο «Ανάπτυξη Μεγάλων Αιολικών Πάρκων και οι Επιπτώσεις τους στο Τοπίο: Ανασκόπηση της Περίπτωσης της Ελλάδας» προτείνει την υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου αξιολόγησης των επιπτώσεων των αιολικών πάρκων, που να λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις του τοπίου. Επισημαίνει την ανάγκη για έργα μικρότερης κλίμακας, ενταγμένα σε μακροπρόθεσμο χωροταξικό σχεδιασμό, με ουσιαστική συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Η ενεργειακή μετάβαση προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Ωστόσο, αυτή η μετάβαση πρέπει να γίνεται με σεβασμό στο τοπίο και τις τοπικές κοινωνίες, εξασφαλίζοντας ότι τα οφέλη της είναι δίκαια κατανεμημένα και ότι οι επιπτώσεις της είναι ελάχιστες.
Leave a Comment