Το καλοκαίρι του 2023 καθώς και οι μήνες που ακολούθησαν αποτέλεσαν μια περίοδο κατάρριψης πολλών αρνητικών ρεκόρ για την Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα. Πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές και ακραία καιρικά φαινόμενα έπληξαν το πλανήτη γεγονός που αυξάνει τις ανησυχίες για το μέλλον της Γης και πώς αυτό συνδέεται με την κλιματική αλλαγή.
Το Copernicus, το Πρόγραμμα Γεωσκόπησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε δημοσίευσή του αναφέρεται στα σημαντικότερα ακραία γεγονότα που καταγράφτηκαν τη θερινή περίοδο με σκοπό να τονίσει τη σημασία παρακολούθησης αυτών και την προστασία του γήινου κλίματος και οικοσυστημάτων. Το 2022 η Ευρώπη υπέστη μια πρωτοφανή ξηρασία που όπως φαίνεται από την τελευταία έκθεση της Υπηρεσίας Διαχείρισης Έκτακτης Ανάγκης εξακολουθεί να επηρεάζει μεγάλα τμήματα της βορειοανατολικής Ευρώπης. Η σημαντική έλλειψη των βροχοπτώσεων φέρουν σημαντικές επιπτώσεις στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας και των Άλπεων. Στον αντίποδα αυτού ακραίες βροχοπτώσεις έπληξαν την περιοχή της Μεσογείου προκαλώντας επιβλαβείς συνέπειες στα υποκείμενα συστήματα με αποκορύφωμα το σαρωτικό πέρασμα της κακοκαιρίας «Daniel», που είχε ως απολογισμό για τον ελλαδικό χώρο να πλημμυρίσουν πάνω από 700 χιλιάδες στρέμματα και να χαθούν ανθρώπινες ζωές.
Εικόνα 1: Εκτάσεις καμένης γης όπως αποτυπώνονται από δορυφορικές εικόνες του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για δασικές πυρκαγιές (EFFIS)
Το 2023 ο πλανήτης βίωσε μια από τις χειρότερες περιόδους δασικών πυρκαγιών. Οι πυρκαγιές που ξεκίνησαν τον Μάιο στον Καναδά και μαίνονταν για μήνες κατέστρεψαν πολύτιμες εκτάσεις δασικής γης ενώ δημιούργησαν ένα άνευ προηγουμένου νέφος καπνού και μικροσωματιδίων που έπνιξαν τις βόρειες πολιτείες των ΗΠΑ. Ο ουρανός της Νέα Υόρκης έγινε πορτοκαλί, ενώ οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να παραμείνουν σε εσωτερικούς χώρους για να γλιτώσουν την κακή ποιότητα του αέρα. Στην ευρωπαϊκή ήπειρο και συγκεκριμένα στη χώρα μας καταγράφτηκε η μεγαλύτερη πυρκαγιά όλων των ετών κοντά στην Αλεξανδρούπολη. To Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για δασικές πυρκαγιές (EFFIS) εκτιμά ότι κάηκαν 940 εκατομμύρια τετραγωνικά μετρά δασικής γης. Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών η Ελλάδα βίωσε κι άλλες καταστροφικές πυρκαγιές, όπως αυτή στο νησί της Ρόδου με πάνω από ένα εκατομμύριο στρέμματα καμένης γης. Ταυτόχρονα, άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία αντιμετώπισαν επίσης σημαντικά περιστατικά πυρκαγιών.
Ενώ η πλειοψηφία των δασικών πυρκαγιών, ειδικά στην Ευρώπη, οφείλονται σε ανθρωπογενείς παράγοντες η κλιματική αλλαγή παίζει σημαντικό ρόλο στην αύξηση του κινδύνου εμφάνισης δασικής πυρκαγιάς. Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της συχνότητας και της έντασης των καυσώνων καθώς και της ξηρασίας. Αυτές οι συνθήκες δημιουργούν ένα ιδανικό περιβάλλον για την εμφάνιση αλλά και την γρήγορη εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών με περιοχές σαν τη Μεσόγειο να προβλέπεται να είναι ιδιαίτερα τρωτές.
Οι πυρκαγιές πέρα από τη φυσική καταστροφή που επιφέρουν είναι επίσης πηγή ρύπων όπως μικροσωματίδια και μονοξείδιο του άνθρακα. Νέφη από τις φωτιές του Καναδά έφτασαν ως και στην Ευρώπη τον Μάιο, ενώ έπνιξαν τις ΗΠΑ. Στις αρχές Νοέμβριου ο πλανήτης βίωσε ένα ακόμα ακραίο επεισόδιο κακής ποιότητας αέρα αυτή τη φορά στην Ινδία. Στο πλαίσιο θρησκευτικής γιορτής λόγω πυροτεχνημάτων η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα έφτασε σε τιμές ρεκόρ και οι αρχές απαγόρευσαν την κυκλοφορία σε αρκετές μεγαλουπόλεις.
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός της εκτόξευσης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατατάσσοντας το 2023 στα 10 πιο θερμά έτη των τελευταίων 174 ετών. Οι υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφτηκαν δεν αφορούν μόνο χερσαίες εκτάσεις, αφού σημειώθηκαν ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και στις θάλασσες. Τον Ιούνιο ο Βόρειος Ατλαντικός υπέστη ένα ισχυρό κύμα καύσωνα, ενώ τον Ιούλιο στη λεκάνη της Μεσογείου καταγράφτηκαν θερμοκρασιακές ανωμαλίες στην επιφάνεια της θάλασσας που έφταναν ως το 5.5ο C, σύμφωνα με το Copernicus. Η υπερθέρμανση των ωκεανών επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα του πλανήτη και φανερώνουν την επίδραση της κλιματικής αλλαγής.
Όλα αυτά συνθέτουν μια ανησυχητική εικόνα του παγκοσμίου κλίματος που χρήζει στενής παρακολούθησης και λήψη εύστοχων πολιτικών προκειμένου να αποτραπεί η επιδείνωση του.
Πηγές:
https://www.copernicus.eu/el/node/33459
https://effis.jrc.ec.europa.eu/apps/effis_current_situation/
Leave a Comment