Η περιοχή της Μεσογείου θεωρείται κλιματικό hot spot, καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε αυτή τη περιοχή εμφανίζονται με αυξημένη ένταση και εξελίσσονται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Σε αυτό το κεφάλαιο, θα αναλύσουμε τους κύριους κλιματικούς κινδύνους που απειλούν τη Μεσόγειο, όπως οι πλημμύρες, οι ξηρασίες, η ερημοποίηση, οι δασικές πυρκαγιές, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και οι καύσωνες. Θα εξετάσουμε επίσης τους νέους κλιματικούς κινδύνους που προκύπτουν από τη συνδυασμένη εμφάνιση πολλαπλών φαινομένων, όπως οι θαλάσσιοι καύσωνες και οι ακραίες καταιγίδες.
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις συνέπειες αυτών των φαινομένων στην ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον και τις υποδομές. Θα μελετήσουμε πώς οι υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα, οι συχνότεροι και εντονότεροι καύσωνες, και οι αλλαγές στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία συμβάλλουν στην ενίσχυση των δασικών πυρκαγιών και άλλων κλιματικών κινδύνων. Επιπλέον, θα συζητήσουμε τις προβλέψεις για το μέλλον, όπως η εκτιμώμενη αύξηση της θερμοκρασίας και η μείωση των βροχοπτώσεων στην Ελλάδα, και θα δούμε πώς αυτές οι αλλαγές θα επηρεάσουν τη ζωή μας τα επόμενα χρόνια. Τέλος, θα εξετάσουμε πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτούς τους κινδύνους με επιστημονικά τεκμηριωμένες στρατηγικές και πρακτικές λύσεις.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, την ανάλυση των κλιματικών κινδύνων στη Μεσόγειο και ας προετοιμαστούμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή στην περιοχή μας.
Μελετήστε τη παρουσίαση του 1ου κεφαλαίου της Ενότητας: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της κλιματικής αλλαγής στην Μεσόγειο και στην Ελλάδα.
Αν ενδιαφέρεσαι να μάθεις περισσότερα πράγματα σχετικά με τα χαρακτηριστικά της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο και στην Ελλάδα μπορείς να μελετήσεις το παρακάτω υποστηρικτικό υλικό.
Ένα διαδικτυακό κουΐζ είναι διαθέσιμο για να τεστάρεις τις γνώσεις σου!
Οι πόλεις συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή μέσω των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, αλλά ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν κινδύνους από την κλιματική αλλαγή, όπως ακραία καιρικά φαινόμενα και καύσωνες. Σε αυτό το κεφάλαιο, θα διερευνήσουμε πώς η οργάνωση και η ανάπτυξη των πόλεων επηρεάζει την κατανάλωση ενέργειας και την παραγωγή θερμότητας. Θα αναλύσουμε το φαινόμενο της «Αστικής Θερμικής Νησίδας», όπου οι πόλεις είναι θερμότερες από τις περιαστικές περιοχές λόγω της χρήσης αδιαπέρατων υλικών, της γεωμετρίας των κτιρίων και των ανθρωπογενών εκπομπών θερμότητας.
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην περίπτωση της Αθήνας, όπου μετρήσεις δείχνουν διαφορές θερμοκρασίας αέρα μεταξύ του κέντρου και των προαστίων που φτάνουν τους 2-6 βαθμούς Κελσίου, με μέγιστη διαφορά έως και 11 βαθμούς. Αυτές οι θερμοκρασιακές αυξήσεις έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ενεργειακή κατανάλωση και την απόδοση των κλιματιστικών συσκευών. Θα δούμε επίσης τις επιπτώσεις της επιβάρυνσης του θερμικού περιβάλλοντος στην υγεία, ειδικά κατά τη διάρκεια επεισοδίων καύσωνα, καθώς και τη συσχέτιση της θερμοκρασίας του αέρα με την ποιότητα του αέρα, όπως την αύξηση της συγκέντρωσης όζοντος.
Τέλος, θα εξετάσουμε πώς υπολογίζεται ο θερμικός κίνδυνος και πώς μπορεί να χωρικά αποτυπωθεί, με τη χρήση της μεθοδολογίας που αναπτύχθηκε για τον Δήμο Αθηναίων. Θα αναλύσουμε τις περιοχές με υψηλό θερμικό κίνδυνο και θα συζητήσουμε προσεγγίσεις για τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο αστικό περιβάλλον.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, την ανάλυση της σχέσης μεταξύ πόλεων και κλιματικής αλλαγής και ας δούμε πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε πιο ανθεκτικές και βιώσιμες πόλεις για το μέλλον.
Μελετήστε τη παρουσίαση του 2ου κεφαλαίου της Ενότητας: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της κλιματικής αλλαγής στην Μεσόγειο και στην Ελλάδα.
Αν ενδιαφέρεσαι να μάθεις περισσότερα πράγματα σχετικά με σχέση κλιματικής αλλαγής και πόλεων μπορείς να μελετήσεις το παρακάτω υποστηρικτικό υλικό.
Χρήσιμες διαδικτυακές πηγές.
Ένα διαδικτυακό κουΐζ είναι διαθέσιμο για να τεστάρεις τις γνώσεις σου!
Σε αυτό το κεφάλαιο, θα αναλύσουμε τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που προκύπτουν από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως η παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας, οι μεταφορές και άλλες βιομηχανικές διαδικασίες. Θα μάθουμε για τους βασικούς όρους που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή των αερίων θερμοκηπίου, όπως το ισοδύναμο διοξειδίου του άνθρακα (CO2eq), και πώς αυτό επιτρέπει τη σύγκριση και τη συγκέντρωση των επιπτώσεων διαφορετικών αερίων σε έναν ενιαίο αριθμό. Θα δούμε παραδείγματα όπως το μεθάνιο (CH4), το οποίο έχει πολύ μεγαλύτερη ικανότητα παγίδευσης θερμότητας από το CO2.
Η παρουσίαση θα καλύψει τα εξής βασικά ερωτήματα:
Θα εξετάσουμε συγκεκριμένα τα δεδομένα για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και μεθανίου (CH4) στην Ελλάδα, ανά δραστηριότητα και ανά κάτοικο. Θα δούμε επίσης τις τάσεις των εκπομπών από το 1990 έως το 2020, με άνοδο έως το 2005 και σημαντική μείωση από το 2006 και έπειτα, και πώς αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν την κλιματική πολιτική και τις στρατηγικές μείωσης των εκπομπών. Τέλος, θα συνοψίσουμε τα κύρια συμπεράσματα, τονίζοντας τη σημασία της παραγωγής ενέργειας ως κύριας πηγής εκπομπών, καθώς και τη συμβολή άλλων τομέων όπως οι μεταφορές και η διαχείριση αποβλήτων.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την ανάλυση των πηγών αερίων θερμοκηπίου, για να κατανοήσουμε καλύτερα το πώς επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή και ποιες δράσεις μπορούμε να λάβουμε για να μειώσουμε τις εκπομπές μας.
Μελετήστε τη παρουσίαση του 3ου κεφαλαίου της Ενότητας: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της κλιματικής αλλαγής στην Μεσόγειο και στην Ελλάδα.
Αν ενδιαφέρεσαι να μάθεις περισσότερα πράγματα σχετικά με τις πηγές θερμοκηπιακών αερίων μπορείς να μελετήσεις το παρακάτω υποστηρικτικό υλικό.
Χρήσιμες διαδικτυακές πηγές.
Ένα διαδικτυακό κουΐζ είναι διαθέσιμο για να τεστάρεις τις γνώσεις σου!
Σε αυτό το κεφάλαιο, θα εξετάσουμε τις διάφορες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή αποδοτικότητα, και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας. Θα δούμε ποιες είναι οι κύριες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, όπως ο γαιάνθρακας, το φυσικό αέριο, τα υδροηλεκτρικά, η ηλιακή και αιολική ενέργεια, καθώς και τα βιοκαύσιμα. Θα εξετάσουμε την εξέλιξη της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και θα δούμε πόσο ποσοστό της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από αυτές.
Επιπλέον, θα αναλύσουμε τη συνολική κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα και πώς αυτή κατανέμεται ανά κάτοικο, συγκρίνοντάς την με την Ευρώπη και τον κόσμο. Θα εξετάσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που συνδέονται με την παραγωγή ενέργειας και πώς αυτές μεταβάλλονται ανάλογα με τις πηγές παραγωγής. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ενεργειακή αποδοτικότητα, δηλαδή τη χρήση λιγότερης ενέργειας για την παροχή της ίδιας υπηρεσίας ή την επίτευξη του ίδιου αποτελέσματος. Θα δούμε πώς η βελτίωση των τεχνολογιών και η μείωση των ενεργειακών απωλειών συμβάλλουν στην αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην Ελλάδα.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, την ανάλυση της ενεργειακής κατάστασης στην Ελλάδα και ας δούμε πώς μπορούμε να προχωρήσουμε προς ένα πιο βιώσιμο και αποδοτικό ενεργειακό μέλλον.
Μελετήστε τη παρουσίαση του 4ου κεφαλαίου της Ενότητας: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της κλιματικής αλλαγής στην Μεσόγειο και στην Ελλάδα.
Αν ενδιαφέρεσαι να μάθεις περισσότερα πράγματα σχετικά με την ενέργεια στην Ελλάδα μπορείς να μελετήσεις το παρακάτω υποστηρικτικό υλικό.
Χρήσιμες διαδικτυακές πηγές.
Ένα διαδικτυακό κουΐζ είναι διαθέσιμο για να τεστάρεις τις γνώσεις σου!
Καθ. Κων/νος Καρτάλης: 2107276774, ckartali[at]phys.uoa.gr
Αθηνά Ζαζάνη: 2107276848, athinazaz[at]phys.uoa.gr