Η κλιματική αλλαγή συχνά εκφράζεται και μέσα από την παρουσία ή την ενίσχυση κλιματικών κινδύνων ικανών να επιφέρουν σοβαρές συνέπειες στις κοινωνίες και τα οικοσυστήματα. Μια σειρά τέτοιων κινδύνων που απειλούν τη ναυτιλία μελετάται σε σχετική δημοσίευση της εφημερίδας «Καθημερινή» με τη συμβολή του καθηγητή Φυσικής Περιβάλλοντος και Κλίματος του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κλιματική Αλλαγή, Κωνσταντίνου Καρτάλη.
Πιο συγκεκριμένα, στο άρθρο παρουσιάζονται οι κλιματικοί κίνδυνοι που μπορεί να συναντήσει μια υποθετική διαδρομή ενός πλοίου με αφετηρία την Ιαπωνία και τελικό προορισμό τον Παναμά μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και της Μεσογείου. Οι κίνδυνοι αυτοί αναφέρονται μεταξύ άλλων σε περιστατικά καυσώνων, μεσογειακών κυκλώνων, ανεμοθύελλας κ.α. και είναι ικανοί να επιφέρουν σημαντικές καθυστερήσεις στα δρομολόγια των πλοίων, ενώ ταυτόχρονα εξηγείται το πώς αυτοί οι κλιματικοί κίνδυνοι αλλάζουν με τη συμβολή της κλιματικής αλλαγής.
Ακολουθώντας το πλοίο στην υποθετική του πορεία ο κ. Καρτάλης επισημαίνει ότι στην αφετηρία του, την Ιαπωνία, η έκθεση των πλοίων σε ακραία καιρικά φαινόμενα αυξάνεται. Σύμφωνα με στοιχεία της Έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών (IPCC, 2022) οι τροχιές των τροπικών κυκλώνων αποκλίνουν προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη, θέτοντας την Ιαπωνία σε περιοχή εμβέλειας εκδήλωσης ακραίων καιρικών φαινομένων.
Στη συνέχεια στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας όπου επικρατούν οι μουσώνες, οι πρόσφατες μελέτες αλλά και οι προσομοιώσεις των κλιματικών μοντέλων προβλέπουν την αύξηση της έντασης ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής. Το γεγονός αυτό δύναται να προκαλέσει προβλήματα στη ναυσιπλοΐα αλλά και στις υποδομές των λιμανιών λόγω των αλλαγών στις διευθύνσεις των ισχυρών εποχικών ανέμων και την εκδήλωση έντονων καταιγίδων.
Πλησιάζοντας τη Διώρυγα του Σουέζ, ανατολικά της Αραβικής Χερσονήσου, οι εκτιμήσεις αναφέρονται στην αύξηση της έντασης και της συχνότητας των ακραίων επεισοδίων καυσώνων μέχρι τα μισά του αιώνα ακολουθώντας το απαισιόδοξο σενάριο του ΟΗΕ, όσον αφορά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Στην περιοχή αυτή αυξητική τάση φαίνεται να παρουσιάζουν και τα επεισόδια μεταφοράς σκόνης καθώς εντοπίζονται και αλλαγές στην αλατότητα και πυκνότητα των υδάτων. Συνδυαστικά αυτά μπορούν να επιφέρουν σημαντικές δυσκολίες στην πλοήγηση και στις μεταφορές εμπορευμάτων στου υδάτινους δρόμους.
Περνώντας στην περιοχή της Μεσογείου, μια περιοχή που το σήμα της κλιματικής αλλαγής εκτιμάται ότι θα είναι εντονότερο, δεν συναντώνται μόνο οι μεμονωμένοι κίνδυνοι αλλά και συνδυασμός αυτών. Στην Ανατολική Μεσόγειο η αύξηση της συχνότητας αμμοθύελλας επηρεάζει την ομαλή λειτουργία των υποδομών και των εγκαταστάσεων των λιμανιών. Ταυτόχρονα, τις τελευταίες δεκαετίες σε όλη τη Μεσόγεια παρατηρείται αυξητική τάση της συχνότητας και της ένταση των μεσογειακών κυκλώνων, υφέσεων δηλαδή που παρατηρούνται στα μέσα γεωγραφικά πλάτη και παρουσιάζουν χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά των τροπικών κυκλώνων. Από το 2020 και έπειτα η περιοχή έχει ήδη πληγεί με 2 τέτοια μετεωρολογικά φαινόμενα τον «Ιανό» και τον « Daniel» που επέφεραν καταστροφικές συνέπειες. Η αυξητική αυτή τάση σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή καθώς λόγω της υπερθέρμανσης των θαλασσών περισσότερη ενέργεια διοχετεύεται από τη θερμή θάλασσα για την ανάπτυξη τους.
Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και στην ανάπτυξη των τυφώνων. Έτσι λοιπόν, κοντά στην περιοχή της Καραϊβικής, περιοχή ανάπτυξης τυφώνων, οι ολοένα και υψηλότερες θερμοκρασίες επιφάνειας της θάλασσας προβλέπεται να οδηγήσουν σε συχνότερους, σφοδρότερους και μεγαλύτερης διάρκειας τυφώνες.
Τέλος, στη Διώρυγα του Παναμά έχει ήδη καταγραφεί τα τελευταία χρόνια πρόβλημα με τη στάθμη των υδάτων λόγω παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας που προκαλεί μεγάλες καθυστερήσεις στις διελεύσεις των πλοίων.
Καθώς το κλίμα μεταβάλλεται νέες διαδρομές, όπως αυτές κοντά στον Αρκτικό Κύκλο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον. Στην περίπτωση τους όμως πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη, πέρα από τη διευκόλυνση των μεταφορών, τα ευάλωτα αρκτικά οικοσυστήματα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι κλιματικοί κίνδυνοι δεν επηρεάζουν τόσο τα πλοία των μεταφορών, αλλά επιδρούν κυρίως στην ομαλή λειτουργία των λιμανιών και σε παράγοντες σχετικούς με την εφοδιαστική αλυσίδα. Αντίστοιχη έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης χαρακτηριστικά αναφέρει ότι περίπου το 5% των λιμένων παγκοσμίως θα αντιμετωπίζουν σοβαρές καθυστερήσεις λόγω της επίδρασης των κλιματικών κινδύνων. Συγκεκριμένα για την περιοχή της Μεσογείου οι καθυστερήσεις αυτές εκτιμώνται να φτάνουν και τη 1,5 μέρα.
Η προσαρμογή λοιπόν στη νέα πραγματικά που επιφέρουν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι μονόδρομος και αυτή επιτυγχάνεται με την ανάλυση των πιθανών κλιματικών κινδύνων ανά διαδρομή, την έγκαιρη πρόγνωση τους και εξέλιξη τους, την ανάπτυξη υποδομών ικανών να προστατεύσουν τα λιμάνια από τον εκάστοτε κίνδυνο, αλλά και την κατάρτιση του προσωπικού εργαζόμενου στο τομέα για την αντιμετώπιση των νέων κινδύνων από το κλίμα. Όσο δεν επιτυγχάνεται η κλιματική ισορροπία, η έκθεση σε κινδύνους σχετικά με το κλίμα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως, ο μετριασμός τους θα προέλθει μόνο με τη μείωση των εκπομπών και τον οριστικό αποκλεισμό των ορυκτών καυσίμων.
Πηγή : https://www.kathimerini.gr/economy/563167852/klimatikoi-kindynoi-apeiloyn-ti-naytilia/
Leave a Comment