Το 2023 έχει ανακοινωθεί ως το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ μετά από την ανάλυση των ετήσιων μέσων παγκόσμιων θερμοκρασιών. Οι θερμοκρασιακές ανωμαλίες υπολογίζονται από μια μακρά χρονοσειρά καταγεγραμμένων θερμοκρασιών για να συγκριθούν με τις αντίστοιχες ετήσιες μέσες θερμοκρασίες της κλιματικής περιόδου 1951-1980. Η ιδιαιτερότητα που σημειώθηκε το προηγούμενο έτος ήταν ότι το δεύτερο μισό του ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ, ενώ ο μήνας Ιούλιος έχει καταταχθεί ως ο θερμότερος μήνας. Η NASA σε σχετική δημοσίευσή της απαριθμεί κάποιους από τους βασικούς παράγοντες που εξηγούν το ρεκόρ θερμοκρασιών που καταγράφηκε φέτος.
Αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου.
Τον τελευταίο αιώνα η χρήση ορυκτών καυσίμων είναι η κύρια πηγή ενέργειας για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Η καύση τους όμως μαζί με τις αλλαγές στη χρήση γης έχουν οδηγήσει στην αύξηση της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου, τα οποία παγιδεύουν ένα μέρος της εξερχόμενης θερμότητας γύρω από τον πλανήτη και συντελούν στην αύξηση της θερμοκρασίας.
Συγκεκριμένα τον μήνα Μάιο τα περισσότερα παγκόσμια προγράμματα μέτρησης του διοξειδίου του άνθρακα έδειξαν πρωτοφανή αύξηση της παγκόσμιας συγκέντρωσης του αερίου. Οι συγκεντρώσεις του CO2 για τους προηγούμενους αιώνες μπορούν να εκτιμηθούν μέσω παγιδευμένων φυσαλίδων αέρα που εντοπίζεται σε πυρήνες πάγου. Η ανάλυση αυτών απέδειξε ότι οι φετινές συγκεντρώσεις του CO2 ήταν οι μεγαλύτερες που έχουν υπάρξει εδώ και 800.000 χρόνια. Η κύρια αιτία για την αυξητική τάση της θερμοκρασίας είναι οι υψηλές συγκεντρώσεις αερίων, όπως το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο.
Έναρξη του φυσικού κλιματικού φαινομένου El Niño.
Το El Niño ή αλλιώς Νότια Ταλάντωση El Niño του Ειρηνικού (ENSO) πρόκειται για ένα φυσικό κλιματικό φαινόμενο και μια από τις κυριότερες πηγές ετήσιας μεταβλητότητας του κλίματος.
Το ENSO συμβαίνει μεταξύ τριών φάσεων, El Niño, La Niña και μια ουδέτερη κατάσταση. Κατά τη διάρκεια του El Niño, οι αληγείς άνεμοι, δηλαδή οι άνεμοι που πνέουν συνηθώς από τα Ανατολικά στα Δυτικά στον τροπικό Ειρηνικό, εξασθενούν. Ταυτόχρονα η επιφανειακή θερμοκρασία της θάλασσας στην περιοχή της Νότιας Αμερικής αυξάνει. Το El Niño έχει συνδεθεί με την αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας στις χρονιές εμφάνισής του.
Το Μάιο του 2023 το El Niño επέστρεψε έπειτα από τρία συναπτά έτη με συνθήκες La Niña. Το φαινόμενο δεν είναι τόσο ισχυρό ακόμα όσο έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν όμως η εμφάνισή του σε συνδυασμό με την ήδη μακροπρόθεσμη τάση αύξησης της θερμοκρασίας συνετέλεσε στα ρεκόρ θερμοκρασιών που σημειώθηκαν στο δεύτερο μισό του περυσινού έτους.
Αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών.
Ο τροπικός Ειρηνικός ωκεανός δεν ήταν ο μόνος που σημείωσε υψηλότερες από το κανονικό θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του 2023. Η παγκόσμια θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας σημείωσε νέα ρεκόρ το 2023, ενώ τμήματα του Βόρειου Ατλαντικού ωκεανού βίωσαν καύσωνες το έτος που πέρασε. Η αιτία αυτού είναι για μια ακόμη φορά η αυξημένη συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου, καθώς περίπου το 90 τοις εκατό της θερμότητας που παγιδεύεται από την αύξηση των θερμοκηπικών αερίων απορροφάται από τους ωκεανούς. Αυτό συνεπώς οδηγεί σε περεταίρω αύξηση των επιφανειακών θερμοκρασιών των ωκεανών.
Μείωση των αερολυμάτων
Αερολύματα είναι μικροσωματίδια στον αέρα διαφορετικών μεγεθών και σύστασης, μπορεί να είναι καπνός, αιθάλη, θαλάσσια σωματίδια κτλ. Η συμβολή του αερολύματος στο ισοζύγιο ενέργειας του πλανήτη δεν είναι ξεκάθαρη, καθώς κάποια από αυτά μπορεί να απορροφούν ηλιακή ακτινοβολία προκαλώντας τοπικά θέρμανση του περιβάλλοντα αέρα ή να αντανακλούν ηλιακή ακτινοβολία επιφέροντας ψύξη. Πηγές αυτών μπορεί να είναι φυσικές, όπως εκρήξεις ηφαιστείων, θαλάσσιος ψεκασμός ή και ανθρώπινης φύσεως, καύσεις βιομάζας, μετακινήσεις κτλ.
Φυσικά οι υψηλές συγκεντρώσεις αερολύματος έχουν συνδεθεί με την κακή ποιότητα αέρα και οι κυβερνήσεις παγκοσμίως, ήδη από τις προηγούμενες δεκαετίες, έχουν λάβει μέτρα περιορισμού των εκπομπών τους. Στον αντίποδα αυτών των δράσεων, κάποιοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι, με τη μείωση του αερολύματος που ψύχει ελαφρώς την ατμόσφαιρα παρουσιάζεται ελαφρά αύξηση της θερμοκρασίας. Αν και βάσιμος ισχυρισμός, οι αλλαγές λόγω αερολύματος είναι εμφανείς σε τοπική κλίμακα σχετικά με την ψύξη και τη θέρμανση, ο παγκόσμιος αντίκτυπός τους είναι μάλλον αρκετά μικρός, ώστε να εξηγήσει τη μεγάλη αύξηση των θερμοκρασιών.
Συμπερασματικά, υπάρχει μια σχετική ομοφωνία ότι η χρήση ορυκτών καυσίμων είναι αυτή που έχει οδηγήσει στα ρεκόρ θερμοκρασιών που παρατηρήθηκαν το προηγούμενο έτος σε ένα μεγάλο ποσοστό.
Πηγή: https://earthobservatory.nasa.gov/images/152313/five-factors-to-explain-the-record-heat-in-2023
Leave a Comment