Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (International Energy Agency-IEA) δημοσίευσε την ετήσια έκθεση σχετικά με την ανασκόπηση της παγκόσμιας ενεργειακής κατάστασης, η οποία παρουσιάζει τις τελευταίες τάσεις στη ζήτηση ενέργειας, τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂), την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την εξέλιξη της χρήσης ορυκτών καυσίμων. Τα δεδομένα της έκθεσης υπογραμμίζουν τόσο τις προόδους όσο και τις προκλήσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν στην παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση.
Παρά τη σημαντική ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση αυξήθηκε ταχύτερα από τον συνηθισμένο ρυθμό και οι εκπομπές CO₂ κατέγραψαν νέα υψηλά επίπεδα το 2024. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι πρόκειται για έναν αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής χρήσης: η κλιματική αλλαγή και οι πρωτοφανείς θερμοκρασίες αυξάνουν τις ανάγκες για ενέργεια, ενώ η αυξημένη κατανάλωση ενέργειας συμβάλλει στην επιδείνωση της κλιματικής κρίσης. Παρακάτω παρουσιάζονται τα βασικά ευρήματα της έκθεσης:
- Η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας αυξήθηκε κατά 2,2% το 2024, αν και η αύξηση αυτή ήταν μικρότερη από τα προηγούμενα έτη, εξακολουθεί να υπογραμμίζει την έντονη εξάρτηση από την ενέργεια για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
- Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 4,3% το 2024, σε σύγκριση με 2,5% το 2023. Αυτή η άνοδος οφείλεται, σύμφωνα με την έκθεση, στις ακραίες θερμοκρασίες που αύξησαν την ανάγκη χρήσης κλιματισμού για ψύξη, την ευρεία χρήση του ηλεκτρισμού στις μεταφορές και στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των κτηρίων και της βιομηχανίας καθώς και στην ταχεία επέκταση των κέντρων δεδομένων, τα οποία απαιτούν τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας για την ορθή λειτουργία τους και ψύξη.
- Σημαντική η συνεισφορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην κάλυψη των αναγκών της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας ( 38%), η οποία όμως δεν συνεπάγεται με μείωση των ορυκτών καυσίμων. Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφηκε στο φυσικό αέριο ( της τάξης του 2,7%), του οποίου η ζήτηση έφτασε σε τιμή ρεκόρ το 2024, ενώ η αύξηση της ζήτησης πετρελαίου και άνθρακα επιβραδύνθηκε.
- Η αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) που σχετίζονται με την ενέργεια συνεχίζει να αποσυνδέεται από την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Η αύξηση των εκπομπών επιβραδύνθηκε στο 0,8% το 2024, ενώ η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε πάνω από 3%. Χωρίς τις ακραίες θερμοκρασίες του 2024, εκτιμάται ότι θα είχε αποφευχθεί περίπου το μισό της παγκόσμιας αύξησης των εκπομπών.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, οι ακραίες θερμοκρασίες που σημειώθηκαν το 2024 επηρέασαν σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας, οδηγώντας σε αυξημένες ανάγκες για ψύξη. Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τον ΙΕΑ με τη χρήση κλιματικών δεικτών, όπως ο δείκτης Cooling Degree Days (CDD), δείκτης που μετρά τη ζήτηση για ψύξη, κατέγραψε αύξηση 6% το 2024 σε σύγκριση με το 2023 και 20% σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2000-2020. Αντίστοιχα, ο ΙΕΑ εκτιμά ότι το 15% της αύξησης στην παγκόσμια ενεργειακή κατανάλωση αποδίδεται αποκλειστικά στις επιπτώσεις του καιρού, με τη συμβολή των υψηλών θερμοκρασιών στην αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας να είναι ακόμη μεγαλύτερη, φτάνοντας το 20%.
Όπως υπογραμμίζεται στην έκθεση του ΙΕΑ, η παγκόσμια μετάβαση στην καθαρή ενέργεια έχει επιβραδύνει την αύξηση των εκπομπών CO₂, αλλά δεν είναι ακόμη αρκετή, για να σταματήσει την ανοδική τους πορεία. Τονίζεται ότι το 2019, οι παγκόσμιες εκπομπές ανέρχονταν σε 33,6 γιγατόνους CO₂ ενώ το 2024, οι εκπομπές έφτασαν τα 34,9 γιγατόνοι, παρά την αυξανόμενη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Συνοπτικά, ενώ η ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών έχει περιορίσει την αύξηση των εκπομπών, απαιτείται ταχύτερη πρόοδος, για να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη. Αυτό αναδεικνύει το γεγονός ότι οι παγκόσμιες οικονομίες δεν έχουν καταφέρει ακόμα να αποδεσμευτούν πλήρως από τη χρήση άνθρακα για την επίτευξη της οικονομικής ανάπτυξης και της παραγωγής ενέργειας. Ο ΙΕΑ επισημαίνει ότι η ταχύτερη ανάπτυξη καθαρών πηγών ενέργειας και νέων τεχνολογιών είναι κρίσιμη για την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων, καθώς η τρέχουσα πορεία εξακολουθεί να επιτρέπει την αύξηση των εκπομπών.
Πηγή: https://www.iea.org/reports/global-energy-review-2025
https://www.ft.com/content/a9b2300e-151f-4291-8a37-13216425cdef
Leave a Comment