Το πρώτο κλιματικό σημείο καμπής – tipping point

Από τον Ιανουάριο του 2023, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι υφίστανται τη μεγαλύτερη και πιο εκτεταμένη λεύκανση που έχει καταγραφεί ποτέ: πάνω από 80% των υφάλων σε περισσότερες από 80 χώρες έχουν επηρεαστεί από ακραίες θερμοκρασίες. Το φαινόμενο αυτό σηματοδοτεί την υπέρβαση του πρώτου παγκόσμιου tipping point, καθώς η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αγγίζει πλέον τους 1,4°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Tim Lenton, διευθυντή του Global Systems Institute στο University of Exeter, «δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για τα σημεία καμπής ως μελλοντικό κίνδυνο· το πρώτο tipping point έχει ήδη ξεκινήσει». Η υπέρβαση ενός τέτοιου ορίου δεν περιορίζεται μόνο στις άμεσες επιπτώσεις στα ωκεάνια οικοσυστήματα· μπορεί να ενεργοποιήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα, προκαλώντας σοβαρές κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες.

Η έκθεση προειδοποιεί ότι η Γη βρίσκεται «στο χείλος» και άλλων κρίσιμων tipping points:

• Η αποψίλωση και η υποβάθμιση του Αμαζονίου, που διαταράσσουν τοπικές κλιματικές και υδρολογικές διεργασίες, που συντηρούν το ίδιο το οικοσύστημα.
• Η κατάρρευση των ωκεάνιων ρευμάτων (AMOC), που ρυθμίζουν το κλίμα του Ατλαντικού.
• Η απώλεια των πολικών παγετώνων στη Γροιλανδία και την Ανταρκτική, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόνιμη άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Αν η υπερθέρμανση ξεπεράσει τους 1,5°C από την προβιομηχανική περίοδο, όριο που μπορεί να επιτευχθεί μέσα στην επόμενη δεκαετία, η αλυσιδωτή αντίδραση τέτοιων γεγονόντων θα μπορούσε να καταστήσει ανεπαρκή κάθε προσπάθεια ανάσχεσης.