Ενώ οι παγκόσμιες συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έχουν αυξηθεί κατά ποσοστό 1,3% από τα επίπεδα του 2022, η νέα έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP) εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του αιώνα η θερμοκρασία του πλανήτη ενδέχεται να ξεπεράσει κατά πολύ τους 2ο C συγκριτικά με αυτή της προβιομηχανικής περιόδου.
Η ετήσια έκθεση «Emissions Gap» που δημοσίευσε ο ΟΗΕ (24/10/2024) επικεντρώνεται στη διαφορά μεταξύ του επιπέδου των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου όπως αυτή προκύπτει από την πλήρη εφαρμογή των υφιστάμενων πολιτικών, των πρόσφατων Εθνικών Καθορισμένων Συνεισφορών (NDCs)[1], με τα απαιτούμενα επίπεδα, ώστε να τηρηθεί ο στόχος του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη που τέθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού (2015). Η έκθεση διαπιστώνει ότι, αν οι κυβερνήσεις δεν αναλάβουν ενεργό δράση και δεν υιοθετήσουν πιο φιλόδοξες πολιτικές για τη μείωση, σχεδόν στο μισό έως το 2030, των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, δεν θα είναι εφικτή η επίτευξη του ορίου αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας (κάτω του 1,5ο C) , ενώ ο στόχος των 2ο C θα αντιμετωπίζει επίσης κίνδυνο υπέρβασης.
Πιο συγκεκριμένα, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έφτασαν ετησίως τους 57,1 γιγατόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα για το 2023, με τον τομέα της ενέργειας να είναι αυτός που συνεισφέρει περισσότερο.
[1] Οι Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (NDCs) είναι οι συνεισφορές κάθε χώρας για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Στόχος των NDCs είναι η συμβολή των κρατών στον περιορισμό της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από τους 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, με επιδίωξη να μην υπερβεί τον 1.5°C.
Η συνεισφορά των χωρών – μελών της G20 στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου για το έτος 2023, ανέρχεται στο 77%, ενώ αν σε αυτές προστεθούν οι χώρες της Αφρικανικής Ένωσης, το ποσοστό των συνολικών εκπομπών ανέρχεται στο 82%. Το γεγονός αυτό, υπογραμμίζει τις υπάρχουσες ανισότητες μεταξύ των χωρών – εκπομπών και των ανεπτυγμένων χωρών που ευθύνονται για τις εκπομπές στο παρελθόν και αναδεικνύει την ανάγκη απόδοσης διαφορετικών ευθυνών.
Παρά την αναγκαιότητα για υιοθέτηση και εφαρμογή πιο φιλόδοξων και αυστηρότερων πολιτικών μετριασμού από τις χώρες της G20 προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του 2030, η έκθεση εκτιμά ότι οι χώρες εξακολουθούν να βρίσκονται εκτός πορείας για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που έχουν υποσχεθεί και θα εξακολουθούν να βρίσκονται μέχρι το 2030, όπου οι εκπομπές με βάση τις τρέχουσες προβλέψεις θα υπερβαίνουν τις προβλέψεις των NDCs κατά 1 γιγαγοτόνο ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα.
Η τήρηση και η ενίσχυση των NCDs είναι καίριας σημασίας καθώς κάθε ποσοστιαία μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι συνυφασμένη με τη δυνατότητα διατήρησης του ορίου υπερθέρμανσης του πλανήτη και προστασίας των οικοσυστημάτων και των κοινωνιών.
Η πλήρης εφαρμογή των σημερινών μόνο δεσμεύσεων, όπως καθορίζονται από τις NCDs εκτιμάται ότι θα επιφέρει αύξηση της θερμοκρασίας μέχρι το τέλος του αιώνα έως και 3,1 ο C. Αντίστοιχα η συνεχής προσπάθεια μετριασμού και εφαρμογή των NDCs χωρίς όρους ή υπό όρους, με την παροχή δηλαδή εξωτερικών από το κράτος βοηθειών, θα οδηγήσει σε υπερθέρμανση 2,6ο C και 2,8ο C αντίστοιχα με πιθανότητα 66%.
Η έκθεση υποστηρίζει ότι η μείωση των εκπομπών για το έτος 2030 και το 2035 προϋποθέτει τη μαζική ενίσχυση των πολιτικών μετριασμού, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα στήριξης και χρηματοδότησης.
Η πορεία για τη διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας έως τους 1,5ο C είναι ακόμα εφικτή με την περικοπή 31 γιγατόνων (Gt) ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2030, μείωση που αντιστοιχεί σε ποσοστό του 52% των παγκόσμιων εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου. Οι εφαρμογές, που συνεχώς αναπτύσσονται στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μπορούν να προσφέρουν ένα ικανοποιητικό ποσοστό μείωσης των παγκόσμιων εκπομπών που φτάνει το 27% έως το 2030 και το 38% το 2035.
Συμπερασματικά, για την επίτευξη αυτού του στόχου οι NCDs θα πρέπει να υποστηριχθούν επειγόντως από μια συνολική κυβερνητική προσέγγιση, με μέτρα που μεγιστοποιούν ταυτόχρονα τα κοινωνικοοικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη, μια ενισχυμένη διεθνή συνεργασία καθώς και μια εμφανή δράση στον ιδιωτικού τομέα.
Πηγή : United Nations Environment Programme (2024). Emissions Gap Report 2024: No more hot air … please! With a massive gap between rhetoric and reality, countries draft new climate commitments. https://wedocs.unep.org/20.500.11822/46404.
Leave a Comment