Ο Ιούνιος του 2025 ήταν ο τρίτος θερμότερος Ιούνιος που έχει καταγραφεί παγκοσμίως, σύμφωνα με το τελευταίο Κλιματικό Δελτίο της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Copernicus (C3S). Ισχυροί καύσωνες, ενισχυμένοι από τις υψηλές θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας στη δυτική Μεσόγειο, οδήγησαν σε «πολύ έντονο θερμικό στρες» σε μεγάλες περιοχές της δυτικής και νότιας Ευρώπης.
Ο επίμονος και εκτεταμένης διάρκειας καύσωνας που έπληξε μεγάλο μέρος της Δυτικής Ευρώπης τον Ιούνιο του 2025, είναι υπαίτιος για τις θερμοκρασίες ρεκόρ που σημειώθηκαν. Η ένταση του φαινομένου επιδεινώθηκε από τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας στη δυτική Μεσόγειο, επιδεινώνοντας τη θερμική επιβάρυνση των εκτεθειμένων στον καύσωνα πολιτών.
Η μέση θερμοκρασία στην περιοχή της Δυτικής Ευρώπης άγγιξε τους 20,49 °C, περίπου 2 °C πάνω από τον μέσο όρο 1991–2020, καθιστώντας τον Ιούνιο του 2025 τον θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ στην περιοχή. Παράλληλα, στις 30 Ιουνίου και 1 Ιουλίου, η μέση θερμοκρασία αέρα (στο επίπεδο της επιφάνειας) έφτασε τους 24,9 °C, ένα νέο ημερήσιο ρεκόρ για τον Ιούνιο. Συνολικά για τον μήνα Ιούνιο, η μέση θερμοκρασία για όλη την Ευρώπη ήταν 18,46°C, δηλαδή 1,10°C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991–2020 για τον συγκεκριμένο μήνα, καθιστώντας τον πέμπτο θερμότερο Ιούνιο που έχει καταγραφεί.
Κατά τη διάρκεια των καυσώνων, η αισθητή θερμοκρασία ξεπέρασε σε ορισμένες περιοχές τους 38 °C, με τοπικές εξάρσεις έως και τους 46 °C, ιδίως στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι σε συνθήκες συνεχούς υπερθέρμανσης του πλανήτη, η συχνότητα, η ένταση και η διάρκεια των καυσώνων προβλέπεται να αυξηθούν, ενισχύοντας τον αντίκτυπό τους στα ανθρώπινα συστήματα και το φυσικό περιβάλλον.
Το πρώτο κύμα καύσωνα συνοδεύτηκε από εξαιρετικά ξηρές συνθήκες. Πιο συγκεκριμένα, οι βροχοπτώσεις και η υγρασία του εδάφους ήταν οι χαμηλότερες που έχουν καταγραφεί από το 1979 στη βορειοδυτική Ευρώπη, ενώ η σχετική υγρασία μειώθηκε κατά 2,7 % κάτω από τον μέσο όρο. Οι συνθήκες ξηρασίας επικράτησαν ευρύτερα στη Δυτική και Νότια Ευρώπη, οδηγώντας τοπικά σε ρεκόρ ξηρότητας για τον Ιούνιο. Οι παρατεταμένες ξηρές συνθήκες συμβάλλουν καθοριστικά στην εκδήλωση και την ταχεία εξάπλωση δασικών πυρκαγιών, ενώ ο συνδυασμός τους με ακραίους καύσωνες τείνει να ενισχύει πολλαπλά τις επιπτώσεις στα φυσικά και ανθρωπογενή συστήματα.
Τα επεισόδια καύσωνα συνδέθηκαν με την παρουσία επίμονου αντικυκλωνικού συστήματος (heat dome), το οποίο οδήγησε σε παρατεταμένη παραμονή θερμών αερίων μαζών στην κατώτερη τροπόσφαιρα, περιορίζοντας την ανάπτυξη νεφών και παρεμποδίζοντας την ατμοσφαιρική κυκλοφορία. Ο σχηματισμός αυτού του τύπου κυκλοφορίας σχετίζεται με έντονες ταλαντώσεις του αεροχειμάρρου (jet stream), οι οποίες ευνοούν την αποκοπή και εμμονή ραχών υψηλής πίεσης [1]σε περιοχές όπου δεν είναι συνήθως παρούσες. Το φαινόμενο αυτό συμβάλλει στη συσσώρευση θερμότητας στην επιφάνεια και στην ενίσχυση του θερμικού στρες.
Οι συνέπειες αυτών των φαινομένων πλήττουν δυσανάλογα τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, η ανάγκη για άμεση και συστηματική κλιματική προσαρμογή είναι επιτακτική. Είναι πλέον φανερό ότι απαιτούνται στοχευμένα μέτρα όπως η ενίσχυση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης,
η δημιουργία ανθεκτικών υποδομών, η βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων και η προστασία των κοινοτήτων με αυξημένο κίνδυνο.
[1] Ράχη υψηλής πίεσης (ridge):
Στη μετεωρολογία, η ridge είναι μια επιμήκης περιοχή σχετικά υψηλής ατμοσφαιρικής πίεσης, η οποία σχεδόν πάντα σχετίζεται με αντικυκλωνική ροή. Η ridge συνοδεύεται συχνά από σταθερές καιρικές συνθήκες και αυξημένες θερμοκρασίες.
Πηγή: https://climate.copernicus.eu/western-europe-and-mediterranean-gripped-major-heatwaves-june
Leave a Comment