Τεράστιες εκτάσεις δασών, σε μέγεθος περίπου όσο αυτό της Πορτογαλίας, αποψιλώνονται ετησίως επιφέροντας καταστροφικές συνέπειες τόσο για τα οικοσυστήματα όσο και για τους ανθρώπους που στηρίζουν την επιβίωση τους σε αυτά.
Πέρα όμως της οικολογικής και οικονομικής διάστασης της αποψίλωσης των δασών, η ενέργεια αυτή υποδαυλίζει τις προσπάθειες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Η κοπή των τροπικών δασών απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα πάνω από 5,6 δισεκατομμύρια τόνους αερίων του θερμοκηπίου, ποσό ανάλογο με περίπου τέσσερις φορές των συνολικών εκπομπών από τις αερομεταφορές και τη ναυτιλία.
Είναι λοιπόν φανερό ότι, ο τερματισμός της αποψίλωσης των δασών πρέπει να συμπεριληφθεί ουσιαστικά στα πλάνα που αφορούν την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και στα εθνικά σχέδια των χωρών που συμμετέχουν στην Συμφωνία του Παρισιού. Πιο συγκεκριμένα, εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι χωρίς την ένταξη συγκεκριμένων στόχων που αφορούν την απαγόρευση της κοπής των δασών από τις εθνικές κυβερνήσεις, οι χώρες θα δυσκολευτούν να υλοποιήσουν τον περιορισμό της κλιματικής κρίσης και την άνοδο της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας. Πώς όμως η καταστροφή των δασών συμβάλλει στην κρίση του κλίματος;
Τα δέντρα αποτελούν μια από τις βασικές καταβόθρες άνθρακα, δεσμεύοντας το από την ατμόσφαιρα κατά τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης και αποθηκεύοντας το στα φύλλα, τις ρίζες και τους κορμούς τους. Με την καταστροφή των δασών απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα ο αποθηκευμένος άνθρακας με την μορφή διοξειδίου του άνθρακα. Το διοξείδιο του άνθρακα αποτελεί ένα από τα βασικά θερμοκηπικά αέρια που συμβάλλουν στην άνοδο της μέσης θερμοκρασίας. Παράλληλα, η απώλεια δασικών εκτάσεων αντιστοιχεί σε μικρότερο αριθμό δέντρων που μπορούν να δεσμεύσουν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα την όξυνση της αρχικής μεταβολής.
Συνεπώς, η αποκατάσταση των δασών καθώς και η συνολική μείωση των εκπομπών είναι μέγιστης σημασίας για το κλίμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ, ο πλανήτης δύναται να θερμανθεί από 2,5 έως 2,9o C τον τρέχοντα αιώνα ως αποτέλεσμα της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής. Η υπερθέρμανση του πλανήτη σε αυτό το βαθμό, που ξεπερνά κατά πολύ την τιμή των 1,5ο C από τη Συμφωνία του Παρισιού, θα έχει καταστροφικές συνέπειες για το γήινο κλίμα.
Η Συμφωνία του Παρισιού την οποία υπέγραψαν 195 κράτη μέλη του ΟΗΕ το 2015 αποτελεί μέχρι και σήμερα συμφωνία ορόσημο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Σε αυτήν προβλέπεται ότι τα κράτη οφείλουν να υποβάλουν εθνικά καθορισμένες συνεισφορές, πλάνα δηλαδή εντός των οποίων περιγράφονται οι ενέργειες που λαμβάνει κάθε χώρα για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης και τη μείωση των εκπομπών. Τα σχέδια αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν ένα εύρος ενεργειών όπως είναι οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και εναλλακτικά καύσιμα, εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών στη γεωργία, προστασίας των δασών κ.α. Παρά της ζωτικής σημασίας των δασών για το κλίμα το ποσοστό των χωρών που έχουν όντως υιοθετήσει μέτρα για την προστασία των δασών παραμένει ενδεικτικά χαμηλό.
Με τον νέο κύκλο των εθνικών δεσμεύσεων να πλησιάζει, το 2025, είναι σαφές ότι οι χώρες μέλη της Συμφωνίας πρέπει να θέσουν καθορισμένους στόχους για την προστασία και αποκατάσταση των δασών. Η καταστροφή των δασικών εκτάσεων είναι ένα πολυδιάστατο θέμα, καθώς δεν αφορά μόνο την καύση τους λόγω μεγάλων δασικών πυρκαγιών αλλά και την αποψίλωση τους με σκοπό την εκμετάλλευση των πρώτων υλών ή την δημιουργία καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Για το λόγο αυτό η ένταξη της προστασίας τους στις συζητήσεις σχετικά με το κλίμα προϋποθέτει την εξέταση όλων των παραγόντων που συμβάλλουν στην καταστροφή τους. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι η πλειοψηφία των αποψιλώσεων συμβαίνει στην αναπτυσσόμενες χώρες οι όποιες προκειμένου να ανταποκριθούν σε οποιαδήποτε δέσμευση για προστασία δασών θα πρέπει να λάβουν την αντίστοιχη οικονομική υποστήριξη.
Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ εργάζεται ώστε να διασφαλίσει ότι οι πληρωμές για τις δασικές εκτάσεις αντικατοπτρίζουν την πραγματική αξία των δασικών οικοσυστημάτων και παρέχουν μια ουσιαστική ροή χρηματοδότησης προς τις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο χρόνος για να σημειωθεί πρόοδος στην προστασία των δασών είναι τώρα, διαφορετικά οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα είναι ακόμα δυσκολότερο να αποφευχθούν.
Leave a Comment