Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι το υπόλοιπο των επιτρεπόμενων εκπομπών CO₂ που διασφαλίζει με πιθανότητα 66 % τον περιορισμό της υπερθέρμανσης κάτω από τους 1,5 °C έχει μειωθεί δραματικά: από περίπου 400 δισεκατομμύρια τόνους το 2020, απομένουν πλέον μόλις 80 δισεκατομμύρια, μια μείωση της τάξης του 80 %.
Καθώς οι παγκόσμιες εκπομπές CO₂ κατέγραψαν νέο ρεκόρ το 2024, το υπολειπόμενο περιθώριο εκπομπών αναμένεται να εξαντληθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, σύμφωνα με έρευνα που δημοσίευσε η εφημερίδα Guardian. Ωστόσο, λόγω της θερμικής αδράνειας του κλιματικού συστήματος, δηλαδή της καθυστέρησης με την οποία η θερμοκρασία της Γης ανταποκρίνεται στις μεταβολές των συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου, η υπέρβαση του ορίου του 1,5 °C δεν θα καταγραφεί άμεσα, αλλά αναμένεται να εκδηλωθεί σταδιακά μέσα στα επόμενα χρόνια.
Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι η κάθε επιπλέον εκατοστιαία μονάδα υπερθέρμανσης έχει σημασία. Η συνεχιζόμενη αύξηση των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου καθιστά ολοένα και λιγότερο εφικτή την επίτευξη του στόχου του 1,5 °C. Ακόμη και περιορισμένες μειώσεις στην παγκόσμια μέση θερμοκρασία μπορούν να μετριάσουν σημαντικά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ιδιαίτερα για τις φτωχότερες και πιο ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, που πλήττονται δυσανάλογα από ακραία καιρικά φαινόμενα και περιβαλλοντική υποβάθμιση.
Οι πρόσφατες εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο πλανήτης οδεύει προς μια μέση αύξηση της θερμοκρασίας κατά περίπου 2,7 °C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, ένα σενάριο που συνοδεύεται από εκτεταμένες και μη αναστρέψιμες συνέπειες για τα φυσικά και ανθρώπινα συστήματα. Ωστόσο, οι επιστήμονες τονίζουν ότι μια πιο ρεαλιστική, αν και φιλόδοξη, προοπτική παραμένει δυνατή: ο περιορισμός της ανόδου στους 1,7 °C, υπό την προϋπόθεση ότι οι παγκόσμιες εκπομπές CO₂ θα μειωθούν δραστικά και θα πλησιάσουν το μηδενικό ισοζύγιο μέσα στα επόμενα χρόνια. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος το «παγκόσμιο όριο εκπομπών» εκτιμάται στα 390 δισεκατομμύρια τόνους CO₂ , ποσότητα που επαρκεί μόλις για εννέα ακόμη έτη, εάν οι εκπομπές συνεχιστούν με τον σημερινό ρυθμό.
Ο καθηγητής Joeri Rogelj από το Imperial College London επισημαίνει ότι «το διαθέσιμο υπόλοιπο των επιτρεπόμενων εκπομπών CO₂ μειώνεται ραγδαία», με την αδυναμία περιορισμού των εκπομπών να ωθεί πλέον τον πλανήτη αναπόφευκτα προς την υπέρβαση του ορίου των 1,5 °C. Όπως προειδοποιεί, η ανάγκη για φιλόδοξες πολιτικές δεσμεύσεις είναι πιο επιτακτική από ποτέ, ιδιαίτερα ενόψει της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30), όπου αναμένεται να τεθούν καθοριστικοί στόχοι για τις εκπομπές.
Το 2024 καταγράφηκε ως το θερμότερο έτος στην ιστορία των μετρήσεων, με τον πολυετή μέσο όρο της παγκόσμιας θερμοκρασίας να φθάνει το κρίσιμο κατώφλι του 1,5 °C. Παρ’ όλα αυτά, οι δεσμεύσεις για σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα που ανακοινώθηκαν στη Διάσκεψη COP28 (Ντουμπάι, Δεκέμβριος 2023) δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί σε πρακτικό επίπεδο.
Leave a Comment