Η έκθεση «Trends and Projections in Europe 2025», που δημοσιεύτηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EEA), αναλύει πώς έχουν εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η ενεργειακή αποδοτικότητα στην Ευρώπη — και επιχειρεί να προβλέψει πώς θα διαμορφωθούν αυτές οι τάσεις τα επόμενα χρόνια.
Η ανάλυση βασίζεται σε στοιχεία που έχουν υποβάλει όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27 κράτη-μέλη), καθώς και επιπλέον ευρωπαϊκές χώρες που συμμετέχουν στον EEA, όπως η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Ελβετία και η Τουρκία, αλλά και χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που είναι μέλη του Energy Community, όπως η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση, η Ευρώπη σημειώνει σημαντική πρόοδο στην πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα, ωστόσο ο ρυθμός αυτής της προόδου δεν επαρκεί ακόμη για την πλήρη επίτευξη των στόχων του 2030 και του 2050. Παρά τη σταθερή μείωση των εκπομπών και τη συνεχή ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η EEA προειδοποιεί ότι χωρίς άμεση επιτάχυνση και ομοιόμορφη εφαρμογή των πολιτικών σε όλα τα κράτη-μέλη, η Ένωση κινδυνεύει να αποκλίνει από την προβλεπόμενη πορεία της.
Τα κύρια σημεία της έκθεσης είναι τα έξης:
- Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μειώθηκαν κατά 2,5 % το 2024, φτάνοντας 37 % κάτω από τα επίπεδα του 1990, με τις προβλέψεις να δείχνουν 54 % έως το 2030, πολύ κοντά στον στόχο του 55 %.
- Για πρώτη φορά, ο τομέας των μεταφορών ξεπέρασε την παραγωγή ενέργειας ως ο μεγαλύτερος ρυπαντής στην ΕΕ, συμμετέχοντας στις συνολικές εκπομπές περίπου κατά 25 %.
- Το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην τελική κατανάλωση έφτασε το 25 % το 2024 (47 % στον ηλεκτρισμό, 27 % στη θέρμανση/ψύξη, 11 % στις μεταφορές), με στόχο τουλάχιστον 42,5 % έως το 2030.
- Η ενεργειακή αποδοτικότητα συνεχίζει να βελτιώνεται, αλλά με βραδύτερο ρυθμό: η τελική κατανάλωση ενέργειας μειώθηκε μόλις 0,9 % το 2024, αφήνοντας ένα κενό 4–5 % από τον στόχο που έχει τεθεί για το 2030.
- Ο τομέας των κτιρίων και η βιομηχανία καταγράφουν σταθερές μειώσεις εκπομπών (–34 % και –36 % από το 2005 αντίστοιχα), ενώ η γεωργία παραμένει ο πιο δύσκολος τομέας, με μείωση μόλις –7 %.
Η συνολική εικόνα δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται πολύ κοντά στους στόχους του 2030, αλλά η επιτυχία τους θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματική υλοποίηση των εθνικών σχεδίων, την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης και τη διατήρηση σταθερής πολιτικής δέσμευσης σε όλα τα κράτη-μέλη
Η έκθεση λειτουργεί ως καθρέφτης της ευρωπαϊκής κλιματικής πολιτικής, αναδεικνύοντας τη διαφορά ανάμεσα στις δεσμεύσεις και την πραγματική πρόοδο. Το βασικό ζητούμενο δεν είναι πλέον η χάραξη νέων πολιτικών, αλλά η ουσιαστική εφαρμογή όσων έχουν ήδη συμφωνηθεί. Η EEA επισημαίνει ότι οι ανισότητες μεταξύ των κρατών-μελών —με ορισμένα να προχωρούν ταχύτερα και άλλα να καθυστερούν— απειλούν να περιορίσουν τη συνολική αποτελεσματικότητα της ΕΕ. Η ενίσχυση της συνοχής, η στήριξη των χωρών που υστερούν και η δίκαιη κατανομή των επενδύσεων και των πολιτικών κινήτρων παραμένουν κρίσιμες προϋποθέσεις για την επιτυχία της κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, βάσει του Ευρωπαϊκού Κλιματικού Νόμου, στοχεύει σε μείωση των καθαρών εκπομπών κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 και κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Η EEA τονίζει ότι η επίτευξη αυτών των στόχων προϋποθέτει επιτάχυνση της δράσης, επέκταση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές και ενεργειακή αποδοτικότητα, καθώς και σταθερή παρακολούθηση της προόδου. Η μετάβαση δεν περιορίζεται στην τεχνολογία· απαιτεί και κοινωνικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς. Παρότι η Ευρώπη κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, η έκθεση προειδοποιεί ότι χωρίς συντονισμένη και συνεχόμενη προσπάθεια, υπάρχει κίνδυνος να χαθούν οι στόχοι του 2030 — με συνέπειες που θα επηρεάσουν όχι μόνο το περιβάλλον, αλλά και την ενεργειακή ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης
Πηγή:
- European Environment Agency (EEA). “Trends and projections in Europe 2025.” https://www.eea.europa.eu/en/analysis/publications/trends-and-projections-in-europe-2025
Αφήστε σχόλιο